Η Συντριβή από την Αμαρτία Φέρνει τη Συγχώρεση του Θεού
Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2020. Κυριακής ΙΣΤ’ Λουκά με την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου. Αρχή του Τριωδίου. Εορτή της Ορθοδοξίας: Απόδοση της εορτής της Υπαπαντής. Ο Άγιος Νικηφόρος ο Μάρτυρας. Οι Άγιοι Φιλάγριος ο Επίσκοπος Κύπρου και Παγκράτιος ο Επίσκοπος Ταυρομενίου. Ευαγγέλιο Κατά Λουκά: ιη’10-14. Η παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου. Απόστολος Επιστολή Αποστόλου Παύλου – Προς Τιμόθεο Β’, γ’ 10-15. Τελευταίες προτροπές.
Ευαγγελικό Κήρυγμα
«Κατέβη ούτος δικαιωμένος εις τον οίκον αυτού ή γαρ εκείνος»
(Κατέβηκε στο σπίτι του με συγχωρημένες τις αμαρτίες του, παρά ο Φαρισαίος εκείνος.)
Αγαπητοί μου αδελφοί.
Αρχίζει από σήμερα μια νέα περίοδο. Θα ζήσουμε και πάλι την περίοδο του κατανυκτικού Τριωδίου. Και η Αγία μας Εκκλησία, μας προβάλλει τον Τελώνη, που κατέβηκε απ’ τον ναό του θεού «δεδικαιωμένος εις τον οίκον αυτού, ή εκείνος», ο Φαρισαίος. Η επίκαιρη και κατηγορηματική αυτή διαβεβαίωση του Κυρίου μας, είναι πολύ σημαντική και αξιοπρόσεκτη.
Ο Φαρισαίος, ήταν ο τύπος του Θρήσκου ανθρώπου, που δεν είχε ύποπτες συναλλαγές με τους κατακτητές Ρωμαίους. Απεναντίας μάλιστα ήταν οι φαρισαίοι πολύ τακτικοί στην εκπλήρωση όλων των θρησκευτικών τους καθηκόντων. Επί πλέον έδιναν το ένα δέκατο των εισοδημάτων τους για φιλανθρωπικούς και θρησκευτικούς σκοπούς. Γνώριζαν σχεδόν απ’ έξω τον Νόμο και τους Προφήτες, γι’ αυτό και ο κόσμος με πολύ σεβασμό τους τιμούσε.
Αντίθετα ο τύπος του Τελώνη δεν έχαιρε καμιάς υπολήψεως και εκτιμήσεως. Γιατί ο Τελώνης ήταν επιχειρηματίας, ενοικιαστής των φόρων και είχε συνεργασία με τους κατακτητές. Σε μια πλειοδοτική δημοπρασία, προσφέροντας στους Ρωμαίους ένα σεβαστό ποσόν, έπαιρνε το δικαίωμα να εισπράττει τους φόρου μιας περιοχής. Από εκεί πέρα ο κάθε τελώνης άρπαζε, αδικούσε, πετούσε στους δρόμους φτωχούς, μόνο για να θησαυρίσει.
Και τώρα ο κύριος μας, μας διαβεβαιώνει, ότι μπροστά στα μάτια του Θεού, μετά την προσευχή που έγινε στον Ναό από τον φαρισαίο και τον Τελώνη, δικαιώθηκε ο δεύτερος. Και προβάλλει εύλογο το ερώτημα: Γιατί δικαιώθηκε ο αμαρτωλός Τελώνης.
Πρώτα-πρώτα γιατί ακριβώς πίστευε πως είναι αμαρτωλός. Γιατί συναισθάνθηκε βαθιά την ενοχή του, «την πτωχεία του πνεύματος» την αμαρτωλότητά του.
«Μακρόθεν εστώς ουκ ήθελε ουδέ τους οφθαλμούς εις τον ουρανόν επάραι».
Τι σημαίνουν τα λόγια αυτά; Σημαίνουν ότι στάθηκε ολομόναχος. Μόνος με τον εαυτό του και με τον Θεό. Με τα μάτια χαμηλωμένα. Με το βλέμμα στραμμένο μέσα του. Έβλεπε τη δική του αθλιότητα. Ούτε κοίταξε πλάγια, όπως κοίταξε ο Φαρισαίος. Από την ταπείνωσή του ο Τελώνης δεν είδε ούτε τον Φαρισαίο. Με συντριμμένη και ταπεινωμένη καρδιά βρισκόταν αληθινά μπροστά στον Θεό. Γι’ αυτό γύρισε στο σπίτι του δικαιωμένος. Γιατί ταπεινώθηκε. Και το ταπεινό φρόνημα σημαίνει ανύψωση της καρδιά μας προς τον Θεό.
Δεν έχει πολλά λόγια η προσευχή του τελώνη. Λίγες λέξεις ψιθυρίζει μέσα στους λυγμούς του. Ανοίγοντας το αμαρτωλό στόμα του, «έτυπτεν εις το στήθος αυτού», ενώ έτρεχαν καυτερά τα δάκρυά του. «Ο Θεός ιλάσθητί μοι», μόλις κατορθώνει να τραυλίσει με κόπο. Θεέ μου και Κύριε μου! Σπλαχνίσου με και ελέησέ με. Συγχώρεσέ με, κράζει η ψυχή του με πόνο μεγάλο. Και προσθέτει μια μικρή λέξη που δείχνει το βάθος της ταπεινοφροσύνης του: «Τω αμαρτωλώ». Εμένα τον πολύ αμαρτωλό. Δηλαδή πιστεύει για τον εαυτό του ότι είναι «ο αμαρτωλός», ο διάσημος αμαρτωλός.
Μοιάζει σαν ένα πληγωμένο αετό από τα φαρμακερά βέλη της αμαρτίας, που του σπάσανε τα φτερά και τρέχει αίμα πολύ, από την ανοικτή πληγή του. Υποφέρει αφάνταστα ψυχικά. Και έρχεται με μετάνοια, με συντριβή, με ταπείνωση αληθινή μπροστά στον Θεό και ζητάει έλεος, θεραπεία. Η προσευχή του είναι γεμάτη από το άρωμα της μετάνοιας και της συντριβής. Γι’ αυτό και γύρισε στο σπίτι του δικαιωμένος. Γιατί η αληθινή μετάνοια και η συντριβή είναι προϋποθέσεις της δικαιώσεως μας και της λυτρώσεως της ψυχής μας.
Εάν λοιπόν θέλουμε και εμείς να δικαιωθούμε μια μέρα ενώπιον του Θεού, πρέπει να έχουμε το φρόνημα του Τελώνη. Το αληθινό, το γνήσιο, το ταπεινό φρόνημα, που έχει ως προϋποθέσεις την βαθιά συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μας, το άρωμα της μετάνοιας και της συντριβής.
Έχουμε όμως το φρόνημα αυτό; Μπορούμε πολύ εύκολα να κάνουμε τη διάγνωση, όταν προσέξουμε το περιεχόμενο, την στάση και τον τρόπο με τον οποίο προσευχόμαστε. Μπορεί δηλαδή να δει ο καθένας μας, όπως , π.χ. βλέπουμε το πρόσωπό μας μέσα στο καθρέφτη, εάν το φρόνημά του είναι τελωνικό ή φαρισαϊκό, μέσα στην προσευχή του και στην όλη του ζωή. Εάν η προσευχή του γίνεται με συντριβή, με συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του, με μετάνοια, με πνεύμα «πτωχείας», τότε ασφαλώς μοιάζει με την προσευχή του Τελώνη.
Γι’ αυτό και ο Κύριος μας, μακάρισε «τους πτωχούς τω πνεύματι», στην περίφημη επί του όρους ομιλία Του. Δηλαδή τους ταπεινούς. Εκείνους που συναισθάνονται την πνευματική τους φτώχεια, όπως ο Τελώνης. Κύριε Ιησού Χριστέ, φώτισέ μας με το Πνεύμα Σου το Άγιο και δώσε μας επίγνωση της αμαρτωλότητάς μα, ώστε ταπεινωμένοι να Σου πούμε: «Ο Θεός ιλάσθητί τω αμαρτωλώ». Αμήν!
π. Ε.Ρ.
Εικόνες από το διαδίκτυο