Από τι Ξύλο Είναι Φτιαγμένος ο Τίμιος Σταυρός;
Την 14η Σεπτεμβρίου η Εκκλησία μας εορτάζει ένα παγκόσμιο και κορυφαίο γεγονός στην ιστορία της. Την Ανεύρεση και την Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Είναι Μεγάλη Δεσποτική εορτή αφού ο Τίμιος Σταυρός είναι το Σύμβολο, το Καύχημα και η Δόξα της Ορθοδοξίας. Επειδή πάνω σ’ αυτόν καρφώθηκε το πανάγιο Σώμα του Χριστού και χύθηκε το Αίμα Tου για να ξεπλύνει όλες τις αμαρτίες του κόσμου, η μέρα αυτή παρομοιάζεται με την Μεγάλη Παρασκευή, γι αυτό και γίνεται αυστηρή νηστεία.
Σύμφωνα με την Ιερά Παράδοση, όταν ο Λωτ συνήλθε και κατάλαβε τη μεγάλη του αμαρτία, πήγε στον θείο του τον Αβραάμ, να τον συμβουλευτεί τι να κάνει. Ο Αβραάμ του έδειξε τα τρία ραβδιά που του είχαν δωρίσει οι τρεις άγγελοι. Η Σάρρα τα είχε βάλει πολλές φορές στη φωτιά, μα εκείνα δεν καίγονταν. Κάπνιζαν μόνο βγάζοντας μια ωραία ευωδιά. Γι’ αυτό ο Αβραάμ τα είχε φυλάξει σαν ιερά κειμήλια.
Πάρε αυτά τα τρία κατάξερα καμένα δαυλιά και φύτεψέ τα, του είπε. Θα κουβαλάς νερό απόν τον Ιορδάνη ποταμό, μια μέρα δρόμο μακριά, και θα τα ποτίζεις. Αν στον δρόμο σου συναντάς διψασμένο, θα του δίνεις να πιει. Αλλά θα χύνεις το υπόλοιπο και θα γυρνάς πάλι στον Ιορδάνη να ξαναγεμίσεις τα δοχεία σου. Θα τα ποτίζεις μόνο όταν δεν βρεθεί κανένας στον δρόμο σου να σου ζητήσει νερό. Αν αυτά τα καμένα δαυλιά βλαστήσουν, θα είναι σημάδι ότι σε έχει συγχωρέσει ο Θεός.
Ο Λωτ έκανε όπως τον συμβούλεψε ο καλός και σοφός θείος του. Φύτεψε μαζί τα τρία ξερά ραβδιά και έφερε νερό από τον Ιορδάνη να τα ποτίσει. Την πρώτη μέρα τα κατάφερε. Κανένας διψασμένος δεν βρέθηκε στον δρόμο του να του ζητήσει να πιει. Μα έπειτα, κάθε μέρα, όλο και κάποιος του ζητούσε νερό και ο Λωτ αναγκαζόταν να γυρίζει ξανά και ξανά στον Ιορδάνη. Ήταν ο ίδιος ο διάβολος που μεταμορφωνόταν πότε σε κουρασμένο οδοιπόρο, πότε σε ανήμπορο γέροντα και πότε σε άρρωστη γυναίκα και έπινε το νερό, για να μην τον αφήσει να εξιλεωθεί για την αμαρτία του.
Τρία ολόκληρα χρόνια παιδεύτηκε ο Λωτ, μέχρι που έδωσε ο Θεός και κάποια μέρα κανένας δεν βρέθηκε να του ζητήσει νερό στη διαδρομή του. Κατάφερε έτσι να ξαναποτίσει τα τρία του ραβδιά. Κοιτάζει τότε, μα τι να δει; Τα τρία κατάξερα ραβδιά είχαν βλαστήσει. Πέταξαν φύλλα και κλαδιά, ψήλωσαν και έθρεψαν τα τρία μαζί σε έναν κορμό. Θέριεψαν κι έγιναν δέντρο πανύψηλο. Κάτω τα ’βλεπες ενωμένα αξεχώριστα σε έναν σφριγηλό κορμό, πάνω κατέληγαν σε τρεις καταπράσινες κορφές: Σε κέδρο, σε πεύκο και κυπαρίσσι. Τα είδε ο Λωτ και θαύμασε. Δεν είχε ξαναδεί τέτοιο πράγμα στη ζωή του. Κατάλαβε πως ο Θεός τον συγχώρεσε για το βαρύτατο σφάλμα του. Το δέντρο εκείνο ονομάστηκε δέντρο της αμαρτίας.
Πέρασαν κάπου χίλια χρόνια από τότε. Ήρθε η εποχή του σοφού βασιλιά Σολομώντα, που θέλησε να χτίσει τον πρώτο Ναό του Θεού. Για την ανέγερσή του συγκεντρώθηκαν πολλά υλικά και ακριβή ξυλεία από πολλά μέρη. Ανάμεσα στα πολλά δέντρα που κόπηκαν τότε για το χτίσιμο του Ναού ήταν και το παράξενο δέντρο του Λωτ. Το είδαν ίσιο και δυνατό και σκέφτηκαν πως θα γινόταν κατάλληλο δοκάρι για τη στέγη. Το έκοψαν, το μέτρησαν και το μετέφεραν ψηλά στη σκεπή του ναού. Μα όπου και αν δοκίμασαν, πουθενά δεν ταίριαξε. Αλλού ερχόταν μακρύτερο, αλλού έπεφτε κοντύτερο από ό,τι ήθελαν. Οι τεχνίτες το θεώρησαν καταραμένο ξύλο και το πέταξαν σε μιαν άκρη αγανακτισμένοι.
Πέρασαν περίπου άλλα χίλια χρόνια όταν οι Εβραίοι πήγαιναν τον Χριστό να τον σταυρώσουν, έψαχναν να βρουν ξύλο για τον σταυρό. Μη βρίσκοντας πουθενά αλλού κατάλληλο ξύλο, ανακάλυψαν κάπου το καταραμένο και πεταμένο εκείνο κούτσουρο από το δέντρο του Λωτ. Τους φάνηκε καλό για τη δουλειά που ήθελαν. Το πήραν λοιπόν, το έκαμαν σταυρό και πάνω σ’ αυτό σταύρωσαν με καρφιά, τον Ιησού Χριστό μας. Έτσι το δέντρο που σήκωσε κάποτε την αμαρτία του Λωτ, σήκωσε τώρα την αμαρτία όλου του κόσμου και από το «καταραμένο ξύλο της αμαρτίας», έγινε το «τίμιο ξύλο το τρισμακάριστον.
Τριακόσια περίπου χρόνια αργότερα ο Άγιος Κωνσταντίνος ο Μέγας και Ισαπόστολος, πριν γίνει μονοκράτορας στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, βρισκόταν σε πόλεμο με τους συμβασιλείς του. Κάποια φορά, πριν από μια σημαντική μάχη, γνωρίζοντας ότι οι δυνάμεις του είναι ασθενέστερες του αντιπάλου του, συλλογιζόταν τι έπρεπε να πράξει. Τότε, μέρα μεσημέρι, φάνηκε στον ουρανό το σημείο του Σταυρού, σχηματισμένο με αστέρια, και γύρω έγραφε: «Ἐν τούτῳ νίκα», δηλαδή «Μ΄ αυτό θα νικήσεις», με τη δύναμη του Σταυρού, τη θεϊκή, όχι τη δική σου.
Μετά από αυτό το θαύμα ο Κωνσταντίνος πήρε θάρρος. Διέταξε μάλιστα να κατασκευασθεί ένας όμοιος χρυσός σταυρός, ώστε να προπορεύεται πάντοτε του στρατεύματος. Αμέσως όρμησε στη μάχη και νίκησε κατά κράτος τους εχθρούς του. Μετά μάλιστα το θεϊκό όραμα και την ανέλπιστη νίκη του με τη δύναμη του Σταυρού, πίστεψε ολοκληρωτικά στον Χριστό και περίμενε την κατάλληλη στιγμή για να βαπτισθεί. Τότε έστειλε την μητέρα του, την Ελένη, στα Ιεροσόλυμα για να ανακαλύψει σε ποιο σημείο βρισκότανε ο Τάφος του Κυρίου και ο Τίμιος Σταυρός Του, γιατί οι Εβραίοι είχαν ρίξει επάνω τους χώματα και τα είχαν θάψει για να εξαφανιστεί κάθε ίχνος από την ιστορία του Χριστού…
Όταν η Αγία Ελένη έφτασε στα Ιεροσόλυμα με τους ανθρώπους της, άρχισε αμέσως να ερευνά το τί έγινε ο Ζωοποιός Σταυρός. Κανείς όμως δεν γνώριζε να της πει που ήταν παραχωμένος. Τότε όλοι μαζί, Αρχιερείς και λαός, έκαναν δέηση προς τον Θεό για να τους αποκαλύψει που βρισκόταν ο Πανάγιος Τάφος και ο Τίμιος Σταυρός. Ο Κύριος εισάκουσε τη δέηση αυτών και αποκάλυψε στον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Μακάριο ότι ο τόπος που ψάχνουν βρίσκεται κάτω ακριβώς από τον ναό της Αφροδίτης τον όποιον είχαν κτίσει μετέπειτα οι Έλληνες.
Η Αγία Ελένη, αφού συγκέντρωσε πλήθος τεχνιτών και εργατών, έσκαψε εκεί και βρήκε τον Πανάγιο Τάφο και λίγο πιο πέρα βρήκε και τους τρεις σταυρούς του Ιησού και των δύο ληστών καθώς και τα καρφιά τους. Όλοι χάρηκαν με την εύρεση αυτή μα και πάλι όμως δεν ήταν πλήρως ικανοποιημένοι διότι δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν ποιος απ’ όλους ήταν ο Σταυρός του Κυρίου.
Ο Πατριάρχης Μακάριος όμως είχε εμπιστοσύνη στο Κύριο και δεν ανησυχούσε διότι πίστευε ότι πάλι Εκείνος θα ενεργήσει, ώστε να αποκαλυφθεί ο Τίμιος Σταυρός Του. Έτσι και έγινε. Εκείνες τις ήμερες κείτονταν ημιθανής μία πλούσια γυναίκα λόγω κάποιας βαριάς ασθένειας κι οι γιατροί είχαν αποφασίσει ότι δεν υπήρχε περίπτωση να ζήσει. Αποφάσισαν λοιπόν να ακουμπήσουν επάνω της έναν έναν τους σταυρούς για να δουν εάν θα γίνει κάποιο θαύμα ώστε αυτή η γυναίκα να μπορέσει να θεραπευτεί. Έτυχε μάλιστα να ακουμπήσουν επάνω της πρώτα τους σταυρούς των ληστών και δεν έγινε τίποτα. Όταν όμως από μακριά πλησίαζαν τον Σταυρό του Κυρίου, ω του θαύματος! η γυναίκα αμέσως συνήλθε και σηκώθηκε υγιής, λες και μόλις είχε σηκωθεί από τον ύπνο.
H Αγία Ελένη και όλοι οι αξιωματούχοι που ήταν μαζί της με πολλή πίστη και ευλάβεια προσκύνησαν τότε το Σταυρό. Ζήτησε όμως και ο λαός με πολύ πόθο να τον δει και να τον προσκυνήσει. Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Μακάριος θεώρησε ότι θα ήταν ευκαιρία να εκτεθεί ο Σταυρός σε προσκύνηση στα εγκαίνια του Ναού της Αναστάσεως που έκτιζε η Αγία Ελένη, για να συμπεριλάβει τον Πανάγιο Τάφο και τον Γολγοθά. Πράγματι, στις 13 Σεπτεμβρίου, ημέρα των εγκαινίων, συγκεντρώθηκε πολύς κόσμος στα Ιεροσόλυμα. Την επομένη, στις 14 Σεπτεμβρίου, ο Πατριάρχης ύψωσε ψηλά τον Σταυρό, για να τον δουν όλοι οι χριστιανοί, οι οποίοι άρχισαν να φωνάζουν για πολλή ώρα το Κύριε ελέησον.
Στο μέρος που ήταν θαμμένοι οι σταυροί φύτρωνε ένα φυτό ευωδέστατο που το ονόμασαν βασιλικό χόρτο ή απλά βασιλικό προς τιμήν της Αγίας Ελένης. Πολλές φορές οι Εβραίοι και οι Εθνικοί το είχαν ξεριζώσει, αλλά εκείνο ξαναφύτρωνε πιο δυνατό και πιο ευώδες. Ο Σταυρός του Κυρίου είχε 4,50 μέτρα ύψος και 2,40 μέτρα πλάτος. Αναφέρεται, μάλιστα, ότι ενώ ο Σταυρός από την ημέρα της εύρεσης Του, τεμαχιζόταν σε απειροελάχιστα κομματάκια και δινόταν στους πιστούς για ευλογία, Αυτός παρέμεινε ακέραιος και δε μειωνόταν καθόλου.
Το μεγαλύτερο τμήμα του Τιμίου Σταυρού πού υπάρχει σήμερα στον κόσμο βρίσκεται στην Μονή Ξηροποτάμου, του Αγίου Όρους! Στο κάτω μέρος διακρίνεται επιχρυσωμένη οπή στην οποία υπήρχε ένα από τα καρφιά της Σταυρώσεως ! Η γνησιότητα όμως και του πιο ελάχιστου τεμαχίου Τιμίου ξύλου ( έστω και μίας σκλήθρας ξύλου) φαίνεται και από το εξής: Είναι το μόνο ξύλο πού δεν στέκεται στην επιφάνεια του νερού όπως όλα τα ξύλα πού ξέρουμε, αλλά πάει και βουλιάζει σαν μολύβι στον πάτο ( πχ. μέσα σ΄ ένα ποτήρι νερό ), αντίθετα με τους Νόμους της βαρύτητας και του Ειδικού βάρους Στερεών σωμάτων!
O Σταυρός έχει πολύ μεγάλη δύναμη, γιατί πάνω σ’ αυτόν καρφώθηκε το πανάγιο Σώμα του Χριστού και χύθηκε το Αίμα Tου για τη σωτηρία όλου του κόσμου. Με τον Σταυρό ο Χριστός ξεγέλασε, νίκησε και ντρόπιασε το διάβολο, ο οποίος νόμισε ότι νίκησε, θανάτωσε κι εξαφάνισε τον Χριστό. Γι’ αυτό και δεν αντέχει να βλέπει αυτό το ιερό σύμβολο· φεύγει μακριά. Ας μη ντρεπόμαστε λοιπόν να κάνουμε τον σταυρό μας ΣΩΣΤΑ… και με ευλάβεια. Ας φοράμε επάνω μας σταυρό, όχι απαραίτητα χρυσό ή ασημένιο. και, κυρίως, ας πιστεύουμε στη δύναμή Tου, στην παντοδυναμία του Χριστού.