Τέσσερα Χρόνια Χωρίς τον Γέροντα Ιωαννίκιο Ανδρουλάκη. Ο Συγκλονιστικός Λόγος του Πατήρ Εμμανουήλ.
Ήταν Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου 2017 στις 19:20 το απόγευμα, που ο Γέροντας Ιωαννίκιος Ανδρουλάκης παρέδωσε οσιακά το πνεύμα του στον Άγιο Πατέρα. Με μία πνοή, ήρεμος και χαρούμενος, συνοδευόμενος εκτός από τον φύλακα Άγγελό του, από τον συνοδοιπόρο του και εν ζωή Όσιο Χατζη-Ανανία και τον εορτάζοντα Άγιο Νικόλαο, ξεκίνησε το ταξίδι της αιώνιας ζωής.
Τα πνευματικά του παιδιά προσηλωμένα στις διδαχές του αγαπημένου τους Γέροντα, τέλεσαν Μνημόσυνο στην μνήμη του το Σάββατο 5 Δεκεμβρίου στον Ιερό Ναό Τιμίου Σταυρού Αμιρά Βιάννου. Το απόγευμα της Παρασκευής μετά τον Εσπερινό ακολούθησε Τρισάγιο στην μνήμη του από τον π. Εμμανουήλ Ραπτάκη.
Το πρωί του Σαββάτου δεδομένης και της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί από την πανδημία του κορονοϊού, πολλοί ήταν οι πιστοί, σχεδόν από όλη την Κρήτη, που συγκεντρώθηκαν για να συμπροσευχηθούν για τη μνήμη και την ψυχή του αγαπημένου τους Γέροντα. Έχουν ήδη περάσει τέσσερα χρόνια από την κοίμηση του, όμως κανείς δεν τον ξεχνάει. Αρκετοί είναι και εκείνοι που τώρα τον ανακαλύπτουν είτε ακούγοντας ή διαβάζοντας για την βιωτή του, είτε μαθαίνοντας για τα θαυμαστά που με τη Χάρη του Θεού πραγματοποιούνται από εκείνον και τον Όσιο Χατζη-Ανανία και που επιτρέπεται να αποκαλυφθούν.
Ο πατήρ Εμμανουήλ, το εκλεκτό τέκνο του ευλογημένου Γέροντα Ιωαννικίου, που από την παιδική του ηλικία γαλουχήθηκε στις αρχές και τις αξίες της χριστιανικής και της πνευματικής ζωής, έγραψε και εκφώνησε λόγο αληθείας και καρδιάς για τον πνευματικό του Πατέρα. Περιέγραψε την πραγματική εικόνα του μακαριστού Γέροντα, ποιο το χρέος των πνευματικών του παιδιών ιδιαίτερα στα δύσκολα χρόνια που διανύουμε και πως πρέπει να παραδειγματιστούν, με τα μάτια όλων να βουρκώνουν από συγκίνηση και νοσταλγία.
Ακολουθεί ολόκληρος ο λόγος:
ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΩΑΝΝΙΚΙΟΣ ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗΣ -ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ,
Ο Γέροντας Ιωαννίκιος εκ Βαχού, η ευλογία του Θεού προς την Κρήτη και τον κόσμο,
Αμιράς-Βιάννου, 4 Δεκεμβρίου 2021, Ιερός Ναός Τιμίου Σταυρού
«Οίδα άνθρωπον εν Χριστώ, είτε εν σώματι ούκ οίδα, είτε εκτός σώματος, ούκ οίδα, ο Θεός οίδε, αρπαγέντα τον τοιούτον έως τρίτου ουρανού..[..] υπέρ του τοιούτου καυχήσομαι, υπέρ δε εμαυτού ού καυχήσομαι ει μη, εν ταις ασθενείαις μου..» [Απ. Παύλος, Προς Κορινθίους, Κεφ. ΙΒ’, στιχ. 1-10]
Όταν στις 22 Αυγούστου 1924 οι θεοσεβείς γονείς Γεώργιος και Αικατερίνη, έφεραν στον κόσμο τον μικρό Μιχαήλ Ανδρουλάκη, κανείς εκ των συγχωριανών τους τότε δεν είχε υποψιαστεί ότι το βρέφος αυτό, από την παιδική του ακόμη ηλικία μεγαλωμένο με παιδεία και νουθεσία Κυρίου, θα σφράγιζε με τον αγώνα του και την μετέπειτα μοναχική του πολιτεία την Εκκλησία του Χριστού.
Εκεί στις Μάλλες Ιεράπετρας, υπό την σκέπη της Παναγίας της Εξακουστής, ακολουθώντας τα ευλογημένα βήματα ενός μεγάλου Αγίου, στα ίχνη που διέγραψαν τα δάκρυα και το αίμα της ασκητικής ζωής του Οσίου Χατζηανανία, ένα νέο παιδί θα δώσει τις μοναστικές υποσχέσεις του ενώπιον του Κυρίου: Υπακοή στην Εκκλησία, Απόλυτη παρθενία και εντελής ακτημοσύνη. Μεγαλόσχημος ών, οι υποσχέσεις του κάλυψαν μεγαλύτερο φάσμα: διαρκής δοξολογία Θεού και προσευχή, ακραία άσκηση και τήξη της σαρκός, νηστεία και εγκράτεια, αγρυπνία και ανυδρία.. ο δρόμος προς τον Θεό ήξερε πολύ καλά ότι είναι ανηφορικός, η πυξίδα του όμως σταθερά με την ένδειξή της προς τον Ουρανό «Η Βασιλεία των Ουρανών βιάζεται και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν».. Ο αγώνας του σκληρός, μοναξιά και σιωπή, διαρκής διαμάχη με τον κόσμο της αμαρτίας, οι επιθέσεις του πειρασμού να γίνονται ολοένα και πιο έντονες, αποκάλυψαν όμως τον αγωνιστή άνθρωπο του Θεού που με τόση επιμέλεια απέκρυπτε τον κρυστάλλινο και ακέραιο βίο του.
Η ζωή του οσιακώς κεκοιμημένου πατρός Ιωαννικίου, ήταν η έμπρακτη εφαρμογή του Ευαγγελίου, χωρίς επιφυλάξεις, αστερίσκους ή υποσημειώσεις. Αταλάντευτος και απόλυτα προσηλωμένος στο Ορθόδοξo δόγμα και στην παράδοση των Πατέρων της Εκκλησίας, μιμητής των μεγάλων ασκητών, εμφαίνονταν αυστηρός και απρόσιτος, ωστόσο πίσω από την φαινομενική αυτή αυστηρότητα δεν υποκρύπτονταν τίποτε άλλο, παρά η αυθεντική ορθόδοξη πνευματική πατρότητα και στοργή, αυτή που ταυτίζονταν με την χριστιανική αλήθεια που δεν την διαπραγματεύονταν. Ο Γέροντας ήταν πράγματι πολύ αυστηρός, όχι όμως με τους άλλους ανθρώπους αλλά αντίθετα με τoν εαυτό του και με τον κόσμο της αμαρτίας. Βίαζε πρωτίστως μέσω της ασκήσεως τον εαυτό του με ανυδρία και απόλυτη νηστεία, ώστε να έχει η προσευχή του παρρησία στον Θεό.
Ένιωθε βαριά την ευθύνη της πνευματικής πατρότητας και ήθελε ο ίδιος να είναι ακέραιος απέναντί Του οικονομώντας και για τα πνευματικά του τέκνα το ίδιο. Απεχθάνονταν την νοθευμένη πνευματική σχέση, που την θεωρούσε ως συμπαιγνία ενώπιον του Τριαδικού Θεού: αποστρεφόταν και απέφευγε τον καθησυχαστικό λόγο που θα γλύκανε τα αυτιά, θα επιβράβευε την αμαρτία, θα καθησύχαζε τα πάθη και θα απομάκρυνε την αρετή και την Θεία Χάρη. Θιασώτης της μοναχικής πολιτείας του Μεγάλου Αντωνίου, βίωνε την κατά κόσμον μοναξιά και έπινε το ποτήρι των θλίψεων, βαδίζοντας αταλάντευτος στην οδό προς τον Χριστό, την στενή και τεθλιμμένη, κρατώντας σταθερά από το χέρι και τους ανθρώπους που αγαπούσε, που δεν τους άφηνε ποτέ μόνους, έμπαινε μπροστά, πρώτος αυτός στην καλλιέργεια της χριστιανικής ηθικής και αρετής. Αυτό δεν άρεσε πάντα, οι άνθρωποι τώρα δεν θέλουμε τον δύσκολο δρόμο, θέλουμε την ευκολία μας, την τρυφή και τις ανέσεις μας. Κάθετα αντίθετος ο Γέροντας, στηλίτευε την αμαρτία και αυτό στενοχωρούσε κάποιους: «Παιδεύων επαίδευσε με ο Κύριος και τω θανάτω ου παρέδωκέ με..» έλεγε χαρακτηριστικά. Μέσα του ο πόνος γινόταν μεγαλύτερος, κανένας άνθρωπος δεν έπρεπε να χαθεί.
Ο Γέροντας ζούσε στην χαρά του Κυρίου Του, «τον εν αγίοις αναπαυόμενον», ίστατο καθημερινά ενώπιον Του με ταπείνωση και σιωπή. Κι ο Θεός του χάρισε απλόχερα το Έλεός Του, η προσευχή του έφτανε έως τρίτου Ουρανού. Προφανώς και δεν περιμένει κανείς από την αναξιότητά μου να αναφερθώ στα γεγονότα αυτά της μυστηριακής και της ασκητικής ζωής του, όση επέτρεπε να μάθουμε, που μπορεί να μην την γνωρίζω καλά εγώ, σίγουρα όμως την ξέρει ο Θεός αλλά κι εσείς όμως, όλοι εσείς που είστε σήμερα εδώ να συμπροσευχηθούμε για την μακαρία ανάπαυση της ψυχής του, μέσα από την διαπροσωπική σας σχέση με τον μακαριστό Γέροντα, γνωρίζετε καλύτερα από τον καθένα την ουσία και τα χαρίσματα της ψυχής του: τα βιώσατε στην ζωή σας, τα βιώσατε στη ζωή των τέκνων σας, στην επίκληση των πρεσβειών του για την υγεία σας και τις δυσκολίες της καθημερινότητας σας. Την ευχή και την αγάπη του επικαλούμαστε μέχρι και σήμερα. Αυτό ήταν ο Γέροντας, πέραν όλων όσων έχουν ειπωθεί ή θα ειπωθούν στο μέλλον ή θα φανερωθούν από τον Άγιο Θεό μας στον κατάλληλο χρόνο… Ήταν η ευλογία του Θεού στους ανθρώπους, όσοι ζούσαμε τον Γέροντα, ζούσαμε στην χαρά του Κυρίου μας, με την παιδική αθωότητά του και την πατρική αυστηρότητα και προστασία του, σε μια μεγάλη οικογένεια αδελφών και τέκνων, σε μια μεγάλη πνευματική αγκαλιά όπου βιώνονταν καθημερινά και έμπρακτα η χριστιανική αλήθεια.
Άνθρωπος κι ο ίδιος, με ατέλειες και αδυναμίες, κατάφερε να αγωνιστεί, να υπερβεί τον εαυτό του και να αποκτήσει την αναγεννητική δύναμη της Θείας Χάριτος, διότι αυτοί είναι οι πραγματικοί αγωνιστές της Εκκλησίας μας, όχι οι κατά σάρκα κι εν τω κόσμω αναμάρτητοι αλλά οι αποφασισμένοι να αγωνισθούν το πολύπαθο στάδιο των αρετών. Ο Γέροντας, αληθινός αγωνιστής, μέγας νηστευτής και ασκητής, γνήσιος μαχητής της αγάπης του Χριστού και της ευαγγελικής αλήθειας, δεν σταμάτησε ποτέ το στάδιο του αγώνα του προκειμένου να μην απωλέσει τα δώρα του Θεού, αγωνίστηκε, κοπίασε, πόνεσε αλλά έμεινε αταλάντευτος να βαδίζει την τεθλιμμένη οδό: τα πάντα στον βίο του είναι απλά, φυσιολογικά, ανθρώπινα αλλά γι’ αυτό είναι και θεϊκά. Αυτό που δίδασκε ο Γέροντας με το παράδειγμά του ήταν ότι η αγιότητα δεν είναι μόνο δώρο Θεού αλλά και κατάκτηση, δωρεά προς όλους τους ανθρώπους που δεν απογοητεύονται από τις πτώσεις τους και τις αστοχίες τους, δώρο εκείνων που δεν λατρεύουν την ψευδή τελειότητά τους αλλά βιώνουν με ταπείνωση το έλεος και την αγάπη του Χριστού, δεν απογοητεύονται γιατί ακριβώς δεν γοητεύονται από τη δύναμη τους ούτε από τις αρετές τους, δεν πιστεύουν σε καμία ατομική αρετή «η μόνη αρετή τους είναι η αγάπη του Θεού κι αυτήν την αρετή όλοι μπορούμε να την κατακτήσουμε αρκεί να το θελήσουμε», κι αυτό ακριβώς είναι το σημερινό μήνυμα, να κατακτήσουμε όλοι με τον αγώνα μας κατά τις δυνάμεις μας την αγάπη του Θεού.
Ο Γέροντας Ιωαννίκιος, με την διαρκή μεσιτεία του Οσίου Χατζηανανία, μέσα από την προσωπική πνευματική εμπειρία του, μας κατέστησε κοινωνούς της αγάπης του Αγίου μας Θεού. Είναι γνωστό σε όλους σας, γιατί το βιώνατε αλλά και ο ίδιος ο Γέροντας το αποκάλυψε προς το τέλος του βίου του ότι είχε μια διαπροσωπική επικοινωνία με τον Άγιο, του μιλούσε δια ζώσης, του κουβέντιαζε όπως κουβεντιάζουν οι φίλοι, τον παρακαλούσε να βοηθάει τους πάντες, έτσι εξάλλου γράφτηκε και η Ακολουθία καθώς και η παράκληση του Αγίου. Ο Άγιος ήταν παρών όταν γραφόταν, ήταν εκεί, ήταν δίπλα του κι αυτό δεν ήταν μια ιδέα αλλά χειροπιαστή πραγματικότητα. Έτσι επεμβαίνει και στις ζωές μας, χειροπιαστά, εμφανώς επενεργεί με τη Χάρι του Αγίου Πνεύματος.
Έτσι εξάλλου του είχε εμφανιστεί και το 1961 όταν ο Γέροντας επωμίστηκε το βαρύ φορτίο της ανακαίνισης του Μοναστηριού της Εξακουστής. Η ακατάβλητη ψυχική δύναμη του Αρχιμανδρίτη Ιωαννικίου, η οργανωτική του δεινότητα, ο σεβασμός και η εμπιστοσύνη που ενέπνεε τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής και η θερμή πίστη του στο Θεό, συνετέλεσαν στην εκ βάθρων αναστήλωση και ανοικοδόμηση της ερειπωμένης Ιεράς Μονής. Ο Γέροντας, καταγόμενος κι ο ίδιος από τις Μάλλες, Καθηγούμενος της Μονής, ευλαβούνταν και από μικρός ιδιαίτερα τον Χατζή-Ανανία για τον οποίο τόσα είχε ακούσει από την παιδική του ηλικία από ανθρώπους που έγιναν αυτόπτες μάρτυρες της παρρησίας του Αγίου προς Θεόν και βίωσαν τη χάρη των θαυμάτων του. Έτσι, πραγματοποίησε το έτος 1968 την ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων του Οσίου, που είχε ταφεί κάτω από τη σκιά του κυπαρισσιού που ο ίδιος ο Άγιος φύτεψε κι έτσι έφερε στο φως έναν άγνωστο μέχρι τότε Άγιο, τον οποίο σήμερα ευλαβούνται πιστοί όχι μόνο στην περιοχή της Ιεράπετρας, της Βιάννου ή της Κρήτης αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας, άνθρωποι από την Αμερική, τη Ρωσία και την Αυστραλία, με καταγραφή εκατοντάδων σύγχρονων θαυμάτων με ταυτότητα συγκεκριμένη κι όχι αόριστη, θαυμάτων εξατομικευμένων κατά τόπο και χρόνο και λοιπές περιστάσεις. Η καταγραφή των θαυμάτων του Οσίου αποτυπώνεται πλέον σε συγγραφικό έργο με κύριο εκφραστή τον μακαριστό Αρχιμανδρίτη Ιωαννίκιο Ανδρουλάκη, τον ταπεινό και σεβάσμιο Γέροντα ο οποίος με άπειρη αγάπη και ζήλο δια βίου συγκέντρωνε για πολλές δεκαετίες όλα τα στοιχεία σχετικά με τον βίο και τα θαύματα του Αγίου ως λαμπρή πνευματική γέφυρα.
Σήμερα, τιμούμε την ανάμνηση της οσιακής κοίμησης ενός ταπεινού Γέροντα της Κρήτης, εκείνη την ήσυχη βραδιά που σε τίποτα δεν προϊδέαζε την γιορτή που θα είχε ο Ουρανός. Βρίσκεται πλέον στην Βασιλεία του Θεού και ήταν φανέρωση της Αλήθειας της Εκκλησίας, σφράγιζε με αυτήν την ζωή των πιστών, υπήρξε μια διαρκής εμπειρία του Θεού προς τους ανθρώπους. Η προσευχή του και η Θεία Λειτουργία ήταν το δυνατό του όπλο, άνθρωπος αληθινής πίστης, λειτουργικός και αγιογραφικός, συναναστρεφόταν με τα άγια και ιερά πρόσωπα έχοντας προσωπική σχέση μαζί τους, όμοια συναναστρέφονταν από τον πιο ταπεινό μέχρι και τον πιο σπουδαίο για τα κοινωνικά δεδομένα άνθρωπο, χωρίς διάκριση. Έλυνε τα πνευματικά προβλήματα, κλήρου και λαού με διάκριση και αγάπη. Παρακολουθήσαμε όλα τα τελευταία χρόνια του βίου του όλη την πορεία του προς την σωτηρία και τον αγιασμό της ψυχής του, για την οποία φλέγονταν. Όμως ήρθε και το κατ’ άνθρωπον τέλος, έφυγε με μια πνοή, ασκούμενος πέραν των άλλων και στην αρετή της υπομονής, ασθενής και λιπόσαρκος, ανέμενε το κάλεσμα του Κυρίου του και μετά τον Εσπερινό του Αγίου Νικολάου, ήρθε πια η όμορφη εκείνη μέρα που ανέμενε, ευλογημένη μέρα για την Εκκλησία και για όλους μας αφού αποκτήσαμε έναν ακόμη θερμότατο πρέσβη στον Ουρανό για την σωτηρία μας.
Δίπλα του ζήσαμε και ακούσαμε πολλά, ο χρόνος θα τα αναδείξει, ζήσαμε τις απλές του κινήσεις για τα πιο σοβαρά, και την ανυπόκριτη φιλανθρωπία του αφού υπηρέτησε τον άνθρωπο σαν να υπηρετεί τον Χριστό, είχε απόλυτη εμπιστοσύνη σε Αυτόν, προλάμβανε και προσλάμβανε τις ανάγκες των ανθρώπων. Ο άνθρωπος όμως αυτός δεν είχε φτάσει σε αυτά τα πνευματικά μέτρα τυχαία, ήταν πρώτα η ταπείνωσή του που έκαιγε τον διάβολο, η υποδειγματική έντονη και διαρκής προσευχή του αλλά και η μεγάλη αγάπη του και διάκριση που τον οδήγησαν στην ποθεινή πατρίδα… Ζούσε πάντοτε ενώπιον του Κυρίου, με αγάπη που την δείχνει ακόμη και τώρα. Δεν ήταν απλά κλεισμένος σε ένα δικό του μικρόκοσμο, εφησυχάζων στο κελί του αλλά ήταν ένας άνθρωπος του λαού του Θεού, δώρο του Θεού στην εποχή μας. «Άγιοι γίγνεσθε ότι εγώ Άγιος ειμί».. μας λέγει ο Κύριος και ο μακαριστός πατήρ Ιωαννίκιος, άκουσε και υπάκουσε στην προτροπή αυτή από μικρό παιδί, την ακολούθησε και την πίστεψε και είμαστε βέβαιοι ότι ο Κύριος στεφάνωσε τον αγώνα του.… «τιμή προς τον Άγιο είναι η μίμησης του Αγίου».
Εμείς σήμερα εδώ συνηγμένοι στην Εκκλησία του Θεού για να προσευχηθούμε τιμώντας την μνήμη του αμέσως αναλαμβάνουμε ένα πνευματικό χρέος. Ποια είναι η στάση μας μέσα σε μια δύσκολη από όλες τις απόψεις εποχή, τι θα επιλέξουμε να κάνουμε τελικά; Θα θελήσουμε κι εμείς να συνειδητοποιήσουμε ότι η πρόσκληση του Θεού για τον αγιασμό της ψυχής μας, μας αφορά προσωπικά; Θα θελήσουμε να ακολουθήσουμε τα ίχνη της βιωτής του Γέροντα ή απλά θα καυχηθούμε επειδή τον ξέραμε ή τον γνωρίσαμε ή ακούσαμε για αυτόν; Γνωρίσαμε την δύναμη της ελεημοσύνης και της προσευχής του που τον έθρεψε και με αυτήν μεγαλούργησε, όλα τα όφειλε στην προσευχή που πήγαζε από την αγάπη του. Εμείς όμως πως λύνουμε τα προβλήματα μας σήμερα, με τις σκέψεις ή τις απόψεις μας που θέλουμε να επιβάλουμε ή πράγματι όπως ο Γέροντας, εμπιστευόμαστε όλη την ζωή μας στον Θεό όπως εκείνος που πάντοτε υπενθύμιζε «και πάσαν την ζωήν ημών, Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα..». Όχι πολλά λόγια, μόνο αυτή η φράση ας γίνει η πυξίδα και για τη δική μας ζωή, με ταπείνωση να αγαπήσομε τους ανθρώπους και τον Θεό. Έτσι κερδίζεται η Βασιλεία Του. Έτσι μας επισκιάζει η Χάρις Του.
Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα του μακαριστού πατρός Ιωαννικίου. Εμπειρικά πλέον ξέρουμε ότι ζήσαμε δίπλα σε έναν αγιασμένο άνθρωπο και Γέροντα, αυτό όμως δεν αρκεί. Τώρα πλέον δεν έχουμε προφάσεις εν αμαρτίαις.. Αγώνας, νηστεία, αγρυπνία, προσευχή και αγάπη. Αυτό θα είχε να μας πει σήμερα ο Γέροντας, αν ήταν ανάμεσά μας, που είναι και η πεμπτουσία της πνευματικής ζωής «Ζει Κύριος ο Θεός ημών, τέκνα μου»
Ας έχουμε όλοι μας την ευχή του.
Αιωνία σου η μνήμη αξιομακάριστε και αείμνηστε Γέροντα!
- XII. 2021 – π.Ε.Ρ
Μετά την μνημόσυνο δέηση πολλά ήταν τα εδέσματα, ο καφές και τα ποτά που προσφέρθηκαν σε όλους όπως και ο Γέροντας προετοίμαζε σε ανάλογες περιπτώσεις. Δεν θα μπορούσε να λείψει ο μπακαλιάρος με τη σκορδαλιά το κρασάκι και την τσικουδιά, το επίσημο γεύμα για τον Γέροντα κατά τις ημέρες της νηστεία, όπως και οι λουκουμάδες με το μέλι, που ήταν επιθυμία του να προσφερθούν το βράδυ πριν την ταφή του.
Το μεσημέρι πολλοί ήταν αυτοί που παρευρέθηκαν στο μνήμα του Γέροντα στο κοιμητήριο του Βαχού για την επιμνημόσυνο δέηση. Αμέσως μετά όλοι μαζί έψαλλαν τα Μεγαλυνάρια της Υπεραγίας Θεοτόκου και του Όσιου Χατζη-Ανανία όπως γινόταν τότε…, τις Κυριακές που ο Γέροντας σταύρωνε τους πιστούς με το λαδάκι από την ακοίμητη κανδήλα του Οσίου.
Ο μακαριστός Γέροντας Ιωαννίκιος Ανδρουλάκης έφυγε από αυτή τη ζωή, όμως δεν έφυγε στιγμή μακριά από όσους τον ευλαβούνται, όσους τον επικαλούνται και όσους έχουν ανάγκη. Ο ίδιος λίγο πριν αποδημήσει εις Κύριον έλεγε: «Να με θυμάστε, να κάνετε ότι σας είπα, και θα είμαι πάντα κοντά σας».
Γέροντα Ιωαννίκιε, ο Θεός να αναπαύει την ψυχή σου
και ν΄ αγιάσουνε τα κοκαλάκια σου!